زبان زنده

توضیحات

• زبان زنده
• منوچهر انور
• نشر کارنامه

زبان زنده به قلم منوچهر انور اثری است زاده‌ی تجربه و پژوهش نویسنده‌اش، که در آن از فراز و نشیب‌های زبان فارسی سخن می‌گوید و این زبان گران‌بها را در بستر تاریخی و فرهنگی آن از دوره‌ی مشروطه تا حال مورد نقد و بررسی قرار می‌دهد.
زبان زنده که اکنون منوچهر انور آن را به شکل یک کتاب مستقل ارائه کرده، در ادامه‌ی مطالبی مطرح شده که نویسنده در یک مقدمه برای نمایشنامه‌ی «عروسک خانه» به قلم «هنریک ایبسن» به رشته‌ی تحریر درآورده بود. در آن مقدمه تلاش شد تا اهمیت و پویایی زبان زنده، برجسته‌سازی شود و مرزگذاری‌هایی که جمعی از سنت‌گرایان میان نوشتار و گفتار قائل می‌شوند را از بین ببرد. اما این مساله دارای ابعاد مختلف و حائز اهمیتی است که نمی‌شد به یک مقدمه در این زمینه اکتفا کرد و منوچهر انور آستین همت را بالا زده و کتاب پیش رو را به نگارش در آورد.
منوچهر انور در این اثر از مسائل مختلفی سخن رانده است که زبان گفتار و الفاظ عامیانه، تفاوت‌های ساختاری میان الگوهای گفتار و نوشتار، جایگاه گفتار در سخنوری و شعر، ساده اندیشی‌های تاریخی، مطالبی مرتبط با ایرج و دهخدا و جمال‌زاده، بسط ساده‌نویسی، آزادی خرد عام و اسارت ذهنی فرهیختگان تنها بخش کوچکی از آن‌ها است. این اثر با بیش از سیصد صفحه مطلب پژوهشی و حلاجی شده، راهنمایی است برای افرادی که می‌خواهند چیزی بیشتر از معانی ظاهری یک «زبان زنده» بدانند.

این کتاب در 345 صفحه به چاپ رسیده است.

در بخشی از این کتاب می‌خوانیم:

خشکیدنِ شاخسارِ سخن بعد از گلستان، به علتِ خشکیدنِ سرچشمۀ فکر است و از دست دادنِ سررشتۀ معنی؛ ربطی ندارد به تعیینِ «حدّ ِ سخنرانی و زیبایی» توسطِ سعدی. صدسال بعد، حافظ هم، مثل بقیه، سرش از طنینِ کلامِ سعدی پر بود و از گفتارش گرته بر می داشت […]. حافظ که رفت ریشۀ معنی به تیشه حواله شد. مقلّد بود بعدِ مقلّد، که با تکیه بر کلیشه های کتاب هایی از نوعِ تاریخِ وصّاف، همین طور دست به قلم می برد-اغلب از رویِ دستِ دیگری- تا کارِ نثر به ترکستان کشید، و شیوۀ شعر، به هندوستان. از این به بعد، جز در مواردِ معدودی، همه یکسر سقوط بود و زوال و تعارف-سجع و استعراب و فرار از معنی و محتوا. نثرِ فارسی، زبانِ زندۀ گفتار را یکسره از یاد برد، و جز پوستی گری گرفته، و چرکین، چیزی از آن برجا نماند.